Vanaf 1 juli 2015 geldt bij ontslag het recht op een transitievergoeding voor de werknemer die twee of meer jaren in dienst is. Dat geldt ook voor de werknemer die ontslagen wordt wegens langdurige arbeidsongeschiktheid. Dit wordt door menig werkgever als onrechtvaardig ervaren omdat de werkgever ook al twee jaar lang het loon heeft doorbetaald van de zieke werknemer. Vooral voor kleine ondernemers is dat een grote kostenpost die zelfs de ondergang van de onderneming kan betekenen. Er zijn daarom werkgevers geweest die hun zieke werknemer na twee jaar ziekte niet ontslagen hebben, zodat zij geen transitievergoeding hoefden te betalen. Er ontstaat dan een slapend dienstverband. Verschillende rechters hebben zich gebogen over de rechtmatigheid van een slapend dienstverband. Juridisch gezien is ontslag na twee jaar ziekte niet af te dwingen door een werknemer, een slapend dienstverband is daarom toegestaan. Een transitievergoeding is niet verschuldigd als een werknemer zelf ontslag neemt. De betaling van een transitievergoeding kon dus niet bewerkstelligd worden via de rechter door de langdurig zieke werknemer.
De wetgever heeft de kritiek van (vooral Mkb) werkgevers ter harte genomen en ook gemeend dat een slapend dienstverband een ongewenste situatie is. Daarom is in maart 2016 al aangekondigd dat de wet op dit punt zou worden aangepast. Op 10 juli 2018 is de compensatieregeling definitief aangenomen. Maar juicht u nog niet te hard, de regeling treedt naar verwachting per 1 april 2020 in werking. Dit heeft te maken met de uitvoering die door UWV zal plaatsvinden. Daarvoor moet eerst nog een ICT-systeem gemaakt worden, personeel aangenomen en geschoold worden en allerlei administratieve processen worden ingericht. Wel heeft de compensatieregeling terugwerkende kracht tot 1 juli 2015.
Wat betekent dit voor u als werkgever?
Hebt u sinds 1 juli 2015 een werknemer ontslagen wegens langdurige arbeidsongeschiktheid en daarbij een transitievergoeding uitbetaald? Dan kunt u een beroep doen op de compensatieregeling, omdat deze regeling terug werkt tot 1 juli 2015. Voor ‘oude gevallen’ geldt dat de aanvraag tussen 1 april en 30 september 2020 kan worden ingediend bij UWV. Daarvoor zal een digitaal aanvraagformulier worden gemaakt. Het maakt daarbij niet uit of de arbeidsovereenkomst is geëindigd op basis van een ontslagvergunning van UWV, ontbinding door de rechter of door het sluiten van een vaststellingsovereenkomst. Zolang de reden maar langdurige arbeidsongeschiktheid was (artikel 7:669 lid 3 sub b BW).
Hoe hoog zal de compensatie zijn?
Over het algemeen zal de compensatie gelijk zijn aan de uitbetaalde transitievergoeding. De compensatie wordt echter op twee punten beperkt. Ten eerste tot de hoogte van de transitievergoeding die verschuldigd zou zijn geweest op het moment dat de loondoorbetalingsplicht van 104 weken is verlopen. Dit kan betekenen dat werkgevers die een loonsanctie van UWV opgelegd hebben gekregen na die 104 weken of zij die gekozen hebben voor een slapend dienstverband (waaruit later alsnog ontslag plaatsvindt) niet een volledige compensatie van de uitbetaalde transitievergoeding ontvangen. Ten tweede geldt de beperking dat de compensatie nooit meer kan bedragen dan het gedurende 104 weken van ziekte betaalde loon.
Welke gegevens moet u meesturen met uw aanvraag?
UWV zal de volgende gegevens nodig hebben om een aanvraag te kunnen beoordelen:
Wat kunt of moet u nu al doen?
Omdat het nog vrij lang duurt voordat u een aanvraag voor compensatie in kunt dienen, is het belangrijk dat u alle benodigde gegevens verzameld en goed bewaard. Het zou immers best zo kunnen zijn dat personeelsdossiers van werknemers die uit dienst getreden zijn, na twee jaar uit het archief verwijderd worden. In het kader van privacywetgeving geldt namelijk een maximale bewaartermijn van twee jaar voor de meeste van de genoemde documenten die u met de aanvraag mee moet sturen. Alleen voor fiscaal relevante informatie (bijvoorbeeld de salarisadministratie) geldt een langere bewaartermijn. Daarnaast zou u de datum van 1 april 2020 in uw agenda kunnen noteren om vooral niet te vergeten uw aanvraag voor compensatie in te dienen.