Werkweigering wegens gewetensbezwaar

Iemand komt in gewetensnood als hij door (werk)omstandigheden gedwongen wordt om dingen te doen of te laten, te zeggen of te verzwijgen, die niet overeenstemmen met eigen normen en waarden. De ontstane gewetensnood leidt ertoe dat hij bezwaar zal maken tegen de gewenste werkwijze. Een werknemer kan ernstige gewetensbezwaren aandragen om bepaalde werkzaamheden niet uit te willen voeren. Van verwijtbaarheid aan de kant van de werknemer hoeft daarbij geen sprake te zijn. Denk daarbij aan het klassieke voorbeeld van de ambtenaar van de burgerlijke stand die weigerde homostellen te huwen. Andere voorbeelden zijn een verpleegkundige die niet wil assisteren bij vormen van euthanasie of een verzorgende die vanuit haar geloofsovertuiging geen mannen wil wassen. Als sprake is van een situatie waarin een werknemer niet werkt door ernstige gewetensbezwaren, dan kan dat onder omstandigheden een reden zijn om het dienstverband te laten eindigen. Er moet dan een situatie zijn ontstaan waarin van een werkgever in alle redelijkheid niet verwacht kan worden om de arbeidsovereenkomst voort te zetten, ook al is er geen sprake van verwijtbaar handelen door werknemer. De behandeling van een ontslagaanvraag werkweigering wegens gewetensbezwaren is voorbehouden aan de kantonrechter.